Zet in je organisatie eens je systemische bril op
Je ontdekt al snel de leukste dingen in organisaties als je je systemische bril opzet. Laatst mocht ik een expertisedag vormgeven voor een Organisatie-adviesbureau over organisatie-opstellingen. Het was voor de meeste van hen een interventievorm die ze niet kenden, maar zeer geïnteresseerd in waren.
Ik kom op zulke gelegenheden graag een uurtje eerder om alvast wat sfeer te proeven. In dit geval was dat rond lunchtijd, dus kwam de groep al snel binnendruppelen. Wat opviel was een nogal in het oog springende banner met een man met hond en de tekst er op: “Als je de baas wilt zijn, moet je een hond nemen”. Blijkbaar hebben ze hier een nogal sterke visie op leiderschap, dacht ik. Benieuwd naar wat deze prikkelende stelling ging brengen deze bijeenkomst.
Liefdevol afkatten
Tijdens het eten van een tosti had ik een mooi en meteen heel persoonlijk gesprek met één van de deelnemers die al wel veel opstellingservaring had. Ondertussen kwamen er steeds meer mensen binnendruppelen. Iets heel kenmerkend van in een organisaties (of Tribes), is de manier waarop mensen begroet worden en de humor die er hangt. In deze organisatie viel het liefdevolle afkatten nogal op. Je weet wel, die manier van ouwehoeren die (vaak) mannen onder elkaar kunnen hebben. Denk maar aan die ene bierreclame….
Opstelling doen
Door de ervaringen tijdens de lunch besloot ik om met de groep maar meteen het diepe in te plonzen en snel een opstelling te gaan doen in plaats van eerst iets uit te leggen over ons Tribale brein en de systemische principes waar groepen mensen zich naar bewegen. Voor groepen die wat meer in hun hoofd zitten of het best spannend vinden, vaak een handige aanpak voor de start. Hier paste voor mijn gevoel het in het diepe plonzen beter. Aan hun muur hing een prachtige aanleiding om ze meteen in de juiste mindset te brengen: ‘Het begin van wijsheid is verwondering’. Een innerlijke houding die heel behulpzaam is bij opstellingen, zowel als opsteller als representant.
Hoe kan dit?
Na de eerste opstelling hadden veel van de mensen de bekende reactie als ze voor het eerst een opstelling meemaken: ‘jeetje hoe kan dit?’ Dat het zo kloppend is wat je ziet en ervaart en dat het op zo’n essentiële laag inzicht geeft in waar het om gaat. Ik heb ze toen meegenomen in de principes waar ons Tribale brein naar werkt. Maar je kunt het ook kudde-principes noemen, corporate antropologie er bij pakken, systemische wetten of Tuckman. Want als je door je oogharen kijkt, zeggen ze eigenlijk allemaal hetzelfde.
Erbij horen
Waar mijn snuffeluurtje en deze uitleg mooi bij elkaar kwamen, was bij de vraag wanneer je eigenlijk echt bij het organisatie-adviesbureau hoort. Want elke organisatie heeft daar zijn eigen onbewuste (mini)ritueel voor en dat is een ander moment dan het moment van contract tekenen. Ik vroeg mij hardop af of dat misschien het eerste moment was waarop mensen liefdevol afgekat werden. In de ogen zag je de verrassing van het ineens nieuw naar iets bekends kijken.
Openheid en kwetsbaarheid
Een ander waardevol moment waar opnieuw het eerste snuffeluurtje en deze expertisedag bij elkaar kwamen was bij een laatste oefening over het onderzoeken van je eigen oordelen en die tussen jou en de ander uithalen. Het zijn immers jouw oordelen, dus zeggen ze iets over jou. Vaak iets over je waarden of over hoe je je ten opzichte van de ander positioneert. Een van de directeuren had gekozen om deze oefening met een paar collega’s te doen. Ik vond het bijzonder om te zien hoe open, kwetsbaar en lerend hij zich hierin opstelde. Iets wat in veel organisaties bij leidinggevenden tegenover hun medewerkers wel een dingetje is. Maar wat hier klopte bij de banner van de man met de hond en het eerste gesprek dat ik met iemand had, dat meteen ergens over ging.
Verantwoordelijkheid nemen
Bij de afsluiting waren ze nog nieuwsgierig naar wat ik van hen vond, waarop ik aangaf dat ik vond dat ze er echt waren. Zelden zo’n brede trotse grijns gezien bij een directeur.
De volgende dag was ik nog wat aan het na-mijmeren en nagenieten van deze dag en vroeg ik mij af voor wat voor soort vraagstukken deze organisatie vaak in dienst genomen wordt. Wat me achteraf opviel was dat in elke opstelling wel een leidinggevende stond die niet helemaal zijn verantwoordelijkheid nam en die eigenlijk een cruciale rol had in het echt oplossen van het vraagstuk. Dit deed me natuurlijk opnieuw denken aan de banner van de man met hond en die nogal sterke visie op leiderschap.
Stel jezelf de vraag
Het is überhaupt goed om jezelf als adviseur, interimmer of verandermanager de vraag te stellen: waar word ik voor in dienst genomen? Welk gat vullen ze door mij een opdracht te gunnen? Is dat een gat waarvan het goed is dat die door iemand van buitenaf gevuld wordt? Hoe kan ik zo met de opdracht omgaan dat de organisatie er sterker van wordt en ik dus weer kan gaan? Voor mezelf weet ik dat ik vaak in dienst genomen word om iets in beeld te brengen dat uit het zicht is geraakt of om een beweging te creëren die te moeizaam vorm krijgt. Ik verbind me daar graag aan tot het ‘point of no return’; het punt waarop de organisatie zelf verder kan gaan zonder mijn inbreng.
Vraag jij je wel eens af: Waar word ik steeds opnieuw voor in dienst genomen? En wat zegt dat over mijzelf? Wat is daardoor ook mijn achilleshiel? Zinvolle vragen, waar we in de training Verandermanagement met je Tribale Brein bewust antwoorden op zoeken.
Wil je graag eens kennismaken met organisatie-opstellingen om te ontdekken of dit ook wat voor jou / je organisatie kan zijn? In november is er weer een opstellingsdag gepland. Hier vind je meer informatie.
Deze artikelen vind je mogelijk ook interessant:
[/su_column]
Nicole van der Ouw
Nicole heeft als missie om veranderaars te helpen het veranderen lichter te maken. Ze heeft in haar 20 jaar werken in en met veranderprocessen in binnen en buitenland een schat aan interventies ontdekt en ontwikkeld om tot doorbraken te komen in processen van verandering die vaak zo weerbarstig gevonden worden. Nicole Verlicht Veranderen.
Over Nicole | Werkwijze | Diensten | Agenda | Opdrachtgevers | Contact