Systemische analyse maakt lagen van het probleem zichtbaar

Systemische analyse maakt lagen van het probleem zichtbaar

25 mei 2016


Een systemische analyse (vaak organisatie- of familieopstelling) helpt om zicht te krijgen op wat zich onder de oppervlakte afspeelt. Zicht op waarom het gaat zoals het gaat, ook al lijkt dat onlogisch. In deze blog een prachtige weergave van een opstelling die we voor een klant in Afrika mochten doen. Het geeft weer hoe een vraagstuk meerdere lagen heeft en hoe degene waarvan je eerder dacht dat daar het probleem zat, zelf net zo machteloos in het vraagstuk staat.

Vraagstukken die veranderaars (bestuurders, directeuren, leidinggevenden, projectmanagers, HRMers) regelmatig aan me voorleggen zijn:

  • je hebt zo’n duidelijke visie in de organisatie gecommuniceerd en je krijgt onvoldoende signalen dat deze doorwerkt;
  • je hebt teams en afdelingen die altijd goed presteren en een laag verzuim hebben. Het verbaast je dat afdelingen met dezelfde faciliteiten, ondanks extra aandacht, aanzienlijk mindere prestaties leveren;
  • een verandertraject dat vlotter mag verlopen. En dat je, ondanks al je kundigheid en ervaring, toch niet de beweging en energie er in krijgt die nodig is voor de verandering;
  • je frustratie neemt toe omdat jullie nu voor de zoveelste keer in een oud herkenbaar patroon vast lijken komen te zitten.

In een opstelling kan zichtbaar worden wat de ontstaansgeschiedenis is van het vraagstuk en ook wat het aandeel van de veranderaar is in het on stand houden of juist veranderen ervan. Met verdiept inzicht en besef wat jou, de veranderaar, te doen staat keren ze na de opstelling terug in de organisatie.

In deze blog een prachtige weergave van een opstelling die we voor een klant in Afrika mochten doen. Het geeft weer hoe een vraagstuk meerdere lagen heeft en hoe degene waarvan je eerder dacht dat daar het probleem zat, zelf net zo machteloos in het vraagstuk staat. Door meer inzicht in hoe alle lagen rond het vraagstuk op elkaar ingrijpen wist deze vraaginbrengster, een krachtige dame, waar ze haar invloed aan moest gaan wenden om uiteindelijk de gewenste beweging op gang te krijgen.

Heb je zelf een vraagstuk waar je graag met behulp van een opstelling naar wilt kijken? Kijk in de online agenda wanneer de opstellingsdagen gepland zijn.

Systeem weeskinderen verlangt naar erkenning

Iets oprecht willen doen voor weeskinderen. Dit was de vraag van een klant uit Ghana. Als gewezen bankdirecteur behartigt ze nu rijke burgers die iets willen doen voor de samenleving. De vraag om iets te betekenen voor de oudere weeskinderen was haar eigen wens om iets te doen voor de samenleving, maar ze wist niet goed waar ze moest beginnen.

In de opstelling werd zij gerepresenteerd (1) en haar wens (2) om iets te doen voor oudere weeskinderen die niet meer geadopteerd worden (4). Daarnaast hebben we een weeshuis (3) opgesteld en de overleden ouders van de wezen (5)systemische analyse organisatie bedrijf familieopstellingo onderstroom

(1) Kijkt hoopvol naar de wens. In de opstelling ervaart de wens (2) verdriet en “niet gedragen worden”. Het weeshuis (3) gaat zitten voelt zich niet gehoord en gefrustreerd terwijl “iedereen weet hoe het hier loopt”. De jongere(n) (4) haat het weeshuis en voelt zich sterk genoeg om zich tegen het geweld naar kinderen van zijn leeftijd in het tehuis te wapenen. Hij/ zij weet dat ze nog een lange tijd moet verduren omdat ze een dak boven hun hoofd nodig hebben en eten. Bescherming in plaats van hulpverlening. De overleden ouders (5) werden niet opgesteld maar werden binnengezogen in het systeem. Zij voelde opeens zo’n intens verdriet en alleen de jongeren (4) konden plaatsen wie ze representeerden.

Na enkele interventies bleek het niet eenvoudig te zijn om beweging te krijgen in dit vraagstuk. Om contact te krijgen tussen (1) en (4), een voorwaarde om iets met de wens(2) te kunnen, was informatie nodig die representanten wel hadden maar vanaf hun plek in het systeem niet konden geven.

Besloten werd om de opstelling te staken en te praten over wat de representanten zagen en voelden. “De wens” bleek een onderdeel te zijn van een veel groter systeem dat geheeld diende te worden. Gekeken diende te worden naar o.a. het welzijn van de kinderen, het gebrek aan pedagogische kennis, gebrek aan management kennis en aan kennis van familiesystemen. Ook de maatschappelijke en politieke onwil om weeshuizen goed te faciliteren zou omgebogen moeten worden.

De opstelling over een kindertehuis in Ghana laat een grote indruk achter bij de klant en bij ons team. Het laat zien dat de overleden ouders geen plek krijgen in het systeem van de kinderen. Dit terwijl de ouders een dagelijkse “rol hebben” in de gedachten van de kinderen. Ook de overleden ouders waren aangedaan over hoe het leven nu was voor hun kinderen. Met name de pubers die niet meer geadopteerd werden door hun leeftijd en nog jaren “moesten” hadden het zwaar. Ze haten vaak de instelling die hun bewaakt, voed en dak biedt. In de opstelling spuugden ze naar elkaar.

Er is geen geld om het personeel te trainen tot professionele groepsleiders die kinderen met zorg en aandacht kunnen opvoeden. Ook het opleidingsniveau van het management laat vaak te wensen over. En iedereen weet dat. Het is een publiek geheim en een schande waar men niet mee geconfronteerd wil worden. De ambtenaren krijgen onvoldoende geld van de politiek om de instituten te steunen en om de kwaliteit te bewaken. Er is meer nodig dan geld voor de wezen. Een heel systeem moet afscheid nemen van het oude en er moet erkend worden wat er was en hoe dat kwam.

Effectieve systemische analyse

Onderstaande video is van Amina Sammo, een krachtige dame uit Ghana. We mochten voor haar een opstelling begeleiden over haar droom om iets te doen voor oudere weeskinderen, maar ze wist niet goed hoe ze dat aan moest pakken. In de video vertelt ze wat de opstelling haar heeft opgeleverd.

 

Creatief Verandermanagement
IMG_5007
Nicole van der Ouw

Nicole heeft als missie om veranderaars te helpen het veranderen lichter te maken. Ze heeft in haar 20 jaar werken in en met veranderprocessen in binnen en buitenland een schat aan interventies ontdekt en ontwikkeld om tot doorbraken te komen in processen van verandering die vaak zo weerbarstig gevonden worden. Nicole Verlicht Veranderen.

Over Nicole | Werkwijze | Diensten | Agenda | Opdrachtgevers | Contact

Een half uurtje gratis sparren over veranderen? Met een paar rake vragen ga je gegarandeerd anders kijken.

Vul onderstaande gegevens in, dan neem ik contact met je op om een afspraak te maken:

Aan de slag met een Angstcultuur

NU BESCHIKBAAR – download of bestel het boek en ga aan de slag met een Angstcultuur!

Klik hier!