Mag ik op de tweede plek?

Over hoe een organisatieopstelling en paardencoaching samen in 1 dag leidde van onduidelijkheid over plek en leiderschap, via inzicht, naar goed afgestemde uitvoering. Verandermanagement met directe impact op lichter leiderschap. En zo kwam er weer vaart in het project.

Ze kwamen binnen met een groepje van vijf, allemaal werkend aan hetzelfde project van een grote organisatie. Drie van hen hadden de leiding van het project waarvan één de officiële trekker was. De dag zou gaan over verandermanagement en leiderschap, waarbij hun vraagstukken als input dienden.

Veranderpunten
Eén van het leidende drietal had de vraag: “Na deze dag wil ik beter weten waar ik goed in ben, op welke plek ik het beste tot mijn recht kom en die plek effectiever inzetten.” De officiële trekker had de vraag: “Wat kunnen we doen om weer meer tempo in het project te krijgen?” En toen ik hem vroeg hoe zijn vraag zou worden als hij het woordje ‘ik’ moest gebruiken. Voegde hij toe: “En wat kan ik daarin betekenen.”

Kuddes paarden als metafoor
Nu moet je weten dat ik dit groepje voorgesteld had om die dag ook met paarden te werken. Hoe kuddes paarden werken is namelijk een prachtige metafoor voor verandermanagement. En je kunt zaken rond leiderschap er heel goed mee onderzoeken. Dus heel even een intermezzo over kuddes paarden voor ik vertel hoe het verder ging.

Kuddes paarden hebben twee leiders:

1. De eerste is een leidende merrie wiens taak het is om de kudde daar te brengen waar het goed is. Als er dus een leeuw aan komt, rent de kudde blindelings achter deze merrie aan. Dit betekent dus ook dat die merrie vanuit de kudde de erkenning heeft dat ze de leidende merrie is. Paarden zijn er namelijk meesters in om een krachtige leider te kiezen, uit eigenbelang, uit lijfsbehoud.

2. De tweede leider is een drijvende hengst wiens taak het is om de kudde daar weg te krijgen waar het gevaarlijk is. Hij loopt dus achter de kudde en bijt in de konten van de paarden om ze harder te laten lopen als die leeuw er aan komt. Als het er op aan komt zal hij de leeuw trotseren.

Een paard als spiegel
Zoals je misschien al ziet is dit een prachtige metafoor voor verandermanagement. Een leider die de richting aangeeft en een leider die het tempo bepaald. Deze leiders maken ook verbinding met de paarden in de kudde. Zonder verbinding kan een paard niet bepalen of die jou zal volgen. Paarden zijn fantastisch oefenmateriaal om nieuw gedrag uit te proberen. Ze reageren namelijk altijd op wat je NU doet en nemen niet mee wat je net deed, zoals mensen dat doen. Daarmee krijg je een hele snelle spiegel voor het effect van wat je uitprobeert.

Aan de slag
Weer terug naar de dag. We waren met twee begeleiders. Ik ging binnen aan de slag met de vraagstukken en organisatieopstellingen met twee van het leidende drietal. Buiten ging mijn collega – Corine Vogelaar van Werken met Paarden – aan de slag met de andere deelnemers.

In het midden
Tijdens de organisatieopstelling rond het vraagstuk ‘op welke plek kom ik het beste tot mijn recht?’ werd duidelijk dat het leidende drietal niet voor de kudde (het project) uitliep en ook niet achter de kudde stond. Ze cirkelden min of meer in het midden om elkaar heen met onbewust de vraag ‘mag ik op de tweede plek?’.

Teruglopend tempo
Nogal logisch dat het tempo uit het project aan het gaan was. Want op de plek van de leidende merrie en de drijvende hengst stond niemand. Hoewel het leidende drietal het goed met elkaar kon vinden, kostte de afstemming over wat er moest gebeuren en wie er wat ging doen best veel tijd.

Rolverdeling binnen de projectgroep
Dit inzicht werd bespreekbaar gemaakt met de derde van het leidende drietal – degene die officieel de trekker was – wat gelukkig in alle openheid kon. Hij: “Ik hou er niet van om op de voorgrond te staan, maar als het voor het project nodig is, zal ik dat doen. Want ik kan wel de plek van de leidende merrie innemen.” Wat beaamt werd door de rest. Een van de andere twee zei: “Ik vind het wel leuk om op de plek van de drijvende hengst te staan. Ik breng er graag tempo in.” Wat beaamt werd door de rest. Toen vroeg de derde zich natuurlijk af wat zijn rol nu was.

In de praktijk
Vanuit deze – al meer heldere – verdeling zijn we de bak (lees: manege) ingegaan met twee paarden. Het drietal kreeg de opdracht om eerst een plan te bedenken wat ze de paarden wilden laten doen en hoe ze dat aan zouden gaan pakken. De andere twee konden als observator helpen door nadien feedback te geven. Linksom in draf was het plan. Vanzelfsprekend ging het eerst nog niet zo soepel. De ‘drijvende hengst’ had haar taak te goed te pakken, waardoor de paarden op hol gingen. De andere twee waren aan het zoeken naar hun rol en rolverdeling, waardoor de paarden ook niet wisten waar ze aan toe waren en het veel energie van het drietal kostte om hun plan voor elkaar te krijgen.

De juiste flow
Na wat feedback en tips hadden ze ineens de slag te pakken. De ‘leidende merrie’ in het midden die overzicht had en aanwijzingen gaf aan de andere twee. De andere twee – vanuit vertrouwen – deden in alle rust hun taak. Er ontstond een prachtige flow tussen het leidende drietal en de dravende paarden. Hun reactie:

“Dit voelde in control. We vertrouwden op elkaar, communiceerden met elkaar en waren niet eens heel hard aan het werk terwijl er gebeurde wat de bedoeling was. We weten nu onze rolverdeling en ook hoe we dit in praktijk moeten brengen. Gaaf!”

Nieuwe inzichten
Een paar dagen later sprak ik één van dit drietal die me vertelde dat het veranderde gedrag direct de volgende ochtend al merkbaar was in het werk. Voor Corine en mij een prachtige samenwerking om deze mensen van inzicht in ‘waarom het niet goed wil lopen’, naar praktische uitvoering te helpen.

Heb jij ook vraagstukken waarom je verandertraject niet zo soepel loopt als je denkt dat mogelijk is, dan kom ik er graag eens met je over sparren. Of kom naar één van de opstellingsdagen, zie Inzicht in de Onderstroom m.v.b. Organisatieopstellingen – in de online agenda.

Creatief Verandermanagement

Nicole van der Ouw
Nicole heeft als missie om veranderaars te helpen het veranderen lichter te maken. Ze heeft in haar 20 jaar werken in en met veranderprocessen in binnen en buitenland een schat aan interventies ontdekt en ontwikkeld om tot doorbraken te komen in processen van verandering die vaak zo weerbarstig gevonden worden. Nicole Verlicht Veranderen.

Over Nicole | Werkwijze | Diensten | Agenda | Opdrachtgevers | Contact